Thời gian trước trò chuyện với trưởng phòng dịch vụ khách hàng của một ngân hàng nọ, anh ấy nói với tôi rất nghiêm túc, anh ấy đã tính rồi, tiêu chuẩn tự do tài chính của các thành phố nhỏ, vừa và lớn lần lượt là x triệu, xx triệu và xxx triệu. Tôi thật sự không biết anh ấy đã tính toán như thế nào với những con số khô khan kia.
Thật ra tự do tài chính chỉ đơn thuần là một loại cảm giác. Nó không phải đổi hiệu xe từ BYD thành BMW hay không còn cắn răng khi sắm những món thời trang xa xỉ, mà đó là cảm giác: “Khi có hứng thú, tôi sẽ không ngần ngại làm việc chăm chỉ suốt 3 giờ đồng hồ, còn nếu tôi không thích, trả 3 triệu một giờ tôi cũng không làm.”
Tự do tài chính là cảm giác không bị tiền bạc ràng buộc. Một khi có tiền là người ta lại muốn chi tiêu. Cho dù đã được tự do ngồi tàu tốc độ cao, họ vẫn muốn tận hưởng cuộc sống thoải mái trên những chuyến bay; khi tự do đón chuyến xe bình thường, sẽ bắt đầu nghĩ đến một cuộc đời được thoải mái ngồi chuyến xe cao cấp.
Nếu như phải dùng tiền để tính, ham muốn của con người sẽ không bao giờ thật sự có được tự do ở mức cao nhất.
Sự tự do thật sự của một người, xuất phát từ việc tích lũy nguồn lực + sở trường không thể thay thế + khả năng nắm bắt cơ hội và thực hiện nó.
Có những điều này, chúng ta mới có thêm động lực để tính đến việc “tự do về tài chính”. Vậy rốt cuộc chúng ta nên làm thế nào mới có thể tích lũy những điều quan trọng này?
1. Hãy tận dụng điểm xuất phát
Đừng tin vào câu “người có năng lực đến đâu cũng như nhau thôi” Rất nhiều người thường hay tin vào những câu nói mang mùi ngôn tình: chỉ cần bạn nỗ lực, đi đến đâu cũng có thể bước lên đỉnh cao của cuộc đời.
Thông thường, đằng sau sẽ minh họa thêm câu chuyện của ông Z từ tài xế taxi trở thành chủ tịch hội đồng quản trị, hoặc anh Y hiện là người có tầm ảnh hưởng trong ngành giáo dục, tuy ban đầu anh đã từng rớt đại học.
Về bản chất, điều này mang hiệu ứng “thành kiến người sống sót” nhất định. (Thành kiến sống sót – Survivorship bias là để nói tới hiện tượng mọi người thường tập trung quá nhiều vào lời nói/hành vi/thống kê từ những người thắng cuộc, những trường hợp thành công mà quên mất những người thua cuộc, những trường hợp thất bại. Nói cách khác, quá trình lấy ví dụ đưa ra kết luận bị sai lạc do xu hướng ưa thích các ví dụ thành công. Lúc đó, bức tranh chỉ có toàn màu hồng.)
Có hàng ngàn người xuất thân bình thường, làm việc vất vả nhưng mức lương không lý tưởng vẫn phải miệt mài từ tuổi 20 đến 30 vì sao không được nhắc đến? Ông Z hay anh Y, họ đều có xuất phát điểm là những trường học có tiếng, nơi tập hợp những tài năng. Ngoài năng lực vượt trội, họ cũng có một nền tảng tốt.
Lúc trước tôi làm đầu tư, đã từng tiếp xúc với rất nhiều người phụ trách ngân sách. Giám đốc đầu tư với nguồn quỹ nhỏ có kém hơn so với giám đốc quỹ lớn? Không nhất định. Họ đều là tiến sĩ đại học lớn, giỏi giao tiếp, am hiểu tài chính. Thậm chí giám đốc đầu tư với nguồn quỹ nhỏ sẽ có nhiều áp lực hơn nên càng phải nỗ lực hơn.
Tuy nhiên, sau vài năm gặp lại họ, tôi phát hiện ra rằng giám đốc đầu tư quỹ lớn có một mô hình lớn mạnh hơn, còn giám đốc đầu tư quỹ nhỏ, vì ít dự án, khả năng kiểm soát rủi ro kém, mạng lưới quan hệ hẹp, sau cùng chỉ có thể loay hoay bên trong vòng tròn tương đối nhỏ của một dự án.
Hầu hết các kết quả mà tôi biết là: những người có ngân sách lớn, cho dù họ bình thường hơn đi nữa, cũng có thể tự hào viết vào hồ sơ của mình hàng chục dự án đầu tư nổi tiếng. Mọi người vừa nhìn vào: “Ồ! Thật không thể tin được! Thì ra anh/chị là nhà đầu tư của công ty A, còn chiếm nhiều cổ phần đến vậy!” Còn giám đốc đầu tư của một công ty quỹ nhỏ, chỉ có thể bận rộn từ đầu năm đến cuối năm với các dự án mà quỹ lớn không mấy bận tâm đến.
Đây chính là sức mạnh của nền tảng. Một nền tảng khởi đầu tốt, trên con đường phát triển sự nghiệp, có thể trở thành một tên lửa để đưa bạn lên tầm cao.
Có lẽ một người có năng lực thì đi đến đâu cũng như nhau là thật, nhưng thành tài hay không vẫn là vấn đề thời gian. Khác biệt chủ yếu nhất là sự tập hợp các nguồn lực. Nền tảng lớn có quá nhiều nhân sự, quy trình lại phức tạp, nhưng lợi thế không thể thay thế đó chính là cung cấp cho bạn nguồn lực dồi dào.
Tôi đã từng đọc một bài viết có tên “Sau ba năm làm việc, tôi chọn rời khỏi Tencent”. Tác giả nhiều lần chỉ trích cách tuyển dụng, quản lý của nền tảng lớn, anh ấy không nhìn thấy có nhiều người bước ra từ Tencent, họ chưa từ chức thì đã được các nhà đầu tư săn đón.
Ở đây cái gọi là “nguồn lực”, ngoại trừ các mối quan hệ, kỹ thuật, kiến thức, quan trọng hơn đó là “bằng chứng nhận” mà nền tảng lớn mang đến cho bạn.
Vì vậy, nếu như trước tuổi 30 bạn nắm bắt được cơ hội bước chân vào một nền tảng lớn, xin đừng từ bỏ. Được tự do tài chính hay không, có lẽ nằm trong quyết định này.
2. Dám đối mặt với khó khăn tài chính, thời cơ đến thì quyết chí tiến lên
Một tác giả chuyên viết về tài chính, một trong những tác phẩm của ông trở thành quyển sách “gối đầu giường” của giới lãnh đạo, đã từng kể câu chuyện: Có một biên tập viên nữ, du học Anh về nước sau khi tốt nghiệp, các khoản tiết kiệm cộng lại chưa đến 3 triệu, nhưng lại mua được một chung cư trị giá trăm triệu! Hơn nữa, nó đã tăng giá gấp đôi trong vòng vài năm! Cô ấy đã làm được như thế nào?
Hóa ra công việc hàng ngày của cô gái biên tập viên là duyệt bản thảo, cô đọc được tin tức giá nhà của các thành phố loại vừa tăng lên hết đợt này đến đợt khác, vả lại khi tan làm trở về khu nhỏ vào ban đêm, còn thấy những người mặc đồ tây lái xe điện ở khắp nơi, đó là những người môi giới bất động sản.
Cô liền cảm thấy: “Hừm, đã đến mùa tăng giá nhà đất của thành phố.” Nhưng cô ấy vẫn không có tiền. Vì vậy, cô đã “mặt dày” đi mượn tiền từ bạn bè. Cô ấy một lòng tin tưởng, chỉ cần tuân theo nguyên tắc “có lãi sẽ trả đúng hạn” thì sẽ không tổn hại đến tình cảm bạn bè.
Vay được tiền, cô ấy đã làm thế nào để trả? Cô đã tự hỏi mình ba câu hỏi: Ngành nghề của tôi có phải là một trong những ngành có tốc độ tăng trưởng cao? Công ty của tôi có phải là một trong những công ty tốt nhất trong ngành? Tôi có phải là một trong những người giỏi nhất trong công ty không?
Thật trùng hợp, cô ấy có thể trả lời cả ba câu hỏi này là: Phải.
Thế là chung cư này đã được cô ấy mua về một cách tự tin.
Câu chuyện cho chúng ta biết rằng, những người “tự do tài chính” sớm đều có những đặc điểm sau: Không sợ khó khăn tài chính, xem nó như một đòn bẩy để tăng thêm sự giàu có; Quan sát tỉ mỉ, luôn nhận ra giá trị ở xung quanh; Có năng lực, có tự tin, dám vỗ ngực với khả năng kiếm tiền của mình.
Nói một cách thẳng thắn, làm những việc có độ khó, bạn mới có thể tiến bộ nhanh hơn. Những người dám gò ép chính mình, mới đủ tư cách có được sự dư dả mà vận mệnh ban tặng.
3. Còn quan trọng hơn có tiền, đó là có quyền lựa chọn
Cách đây không lâu tôi từng tham dự một sự kiện, sau khi lắng nghe chia sẻ của cựu phó chủ tịch một tổ chức giáo dục, tôi thật sự đã cảm nhận được rất nhiều điều. Lúc bà vừa tốt nghiệp đã đặt ra hai tiêu chuẩn tìm việc làm:
Đầu tiên, không làm những gì bản thân không thích;
Thứ hai, nhất định phải gần với trung tâm quyền lực. Chỉ ở trung tâm quyền lực, bà mới có cơ hội được trò chuyện trực tiếp với các lãnh đạo hàng đầu, mới có cơ hội học hỏi những người giỏi nhất. Công việc tài vụ tuyệt đối sẽ không làm, bởi bà biết sau bốn năm đại học, bà hiểu rất rõ bản thân không thích nó đến mức nào; Công ty lớn tuyệt đối sẽ không vào, nhận công việc vì để lấp chỗ trống chắc chắn bà sẽ không được gần trung tâm quyền lực.
Trong khi hầu hết mọi người bối rối về những gì họ nên làm trong tương lai, bà ấy đã có chọn lựa quyết đoán cho sau này. Chính vì lựa chọn này, bà bắt đầu từ vị trí trợ lý nhỏ cho giám đốc, sau này trưởng thành cùng tổ chức giáo dục, trở thành trụ cột thứ hai của công ty.
Tiềm năng giàu có của một người, đầu tiên là ở việc dám lựa chọn. Bởi vì lựa chọn có nghĩa là bạn đã đích thân nghiên cứu, tìm hiểu bản chất của sự vật.
Rất nhiều người vào lúc vừa tốt nghiệp, thậm chí bằng lòng chi một khoản phí để tham khảo ý kiến của “chuyên gia tư vấn”, giải quyết sự mờ mịt và những khó khăn khi phải đối mặt với các lựa chọn.
Cũng có không ít người học quản lý tài chính, sau khi học một thời gian dài, họ vẫn không ngừng hỏi: “Thưa thầy, thầy có thể gợi ý cho em một ngân sách không? Thấy cảm thấy sản phẩm quản lý tài chính này có ổn không?” Về bản chất, những việc này đều là trao quyền lựa chọn vào tay người khác. Nếu như ngay cả việc lựa chọn liên quan đến tương lai và con đường tiền tài của chính mình cũng không làm được, vậy tại sao còn muốn nhanh chóng trở thành một người tự do về tài chính?
Xin nói một cách chân thành, những người có thể đạt được tự do tài chính trước tuổi 30, ngoại trừ việc đầu thai kiếp khác và may mắn ra, phụ thuộc nhiều hơn vào sự “nhạy cảm” – cảm giác nhạy bén với cơ hội, sau đó đưa ra lựa chọn một cách nhanh chóng.
Tu An
Theo Trí Thức Trẻ
